Którzy pisarze cieszą się w Polsce największą popularnością? Czy chętniej sięgamy po autorów polskich czy zagranicznych? Jakie nowe nazwiska pojawiły się w rankingu TOP 30 w 2020 roku? Sprawdź, co mówią dane.
Biblioteka narodowa od wielu lat prowadzi coroczne, szalenie ciekawe badania czytelnictwa wśród Polaków. Mimo że daleko nam jeszcze do poziomu z początku XXI wieku, lekturę co najmniej jednej książki w roku 2020 zadeklarowało 42% badanych, co jest najlepszym wynikiem od 6 lat.
Oprócz mierzenia poziomu czytelnictwa, badacze Biblioteki Narodowej przygotowują każdego roku listę 30 najpoczytniejszych pisarzy. To właśnie te dane, dostępne na jednej z ostatnich stron raportu Stan czytelnictwa w Polsce 2020, przedstawię Ci jako interaktywny ranking.
Czy Twój ulubiony pisarz znalazł się w rankingu?
Na poniższym wykresie sprawdzisz pozycję w rankingu dla każdego z 69 autorów, którzy w latach 2014-2020 pojawili się co najmniej raz w zestawieniu 30 najpoczytniejszych pisarzy. Kliknij tutaj, aby przejść do interaktywnej wizualizacji.
AKTUALIZACJA: Interaktywny ranking wzbogacony o dane z 2021 r. znajdziesz tutaj >>.
Oryginalne dane z raportu Biblioteki Narodowej, na których się opierałam, znajdziesz poniżej:
Stali bywalcy, przelotni goście i debiutanci
12 spośród 69 autorów to pisarze, którzy na stałe zagościli w sercach Polaków i wymieniani są przez czytelników w każdym lub prawie każdym roku badania:
- Henryk Sienkiewicz
- Stephen King
- Adam Mickiewicz
- E. L. James
- Andrzej Sapkowski
- J. K. Rowling
- Harlan Coben
- Katarzyna Grochola
- Danielle Steel
- Bolesław Prus
- Stefan Żeromski
- Joanna Chmielewska
Okazuje się, że klasyki polskiej literatury, utwory trzymające w napięciu, powieści obyczajowe oraz losy Wiedźmina i Harry’ego Pottera od wielu lat znajdują wiernych fanów i ich popularność się utrzymuje (potwierdzają to również dane serwisu lubimyczytac.pl – twórczość wymienionych wyżej autorów została oceniona przez tysiące użytkowników portalu).
W corocznych zestawieniach ulubionych autorów nie brakuje również pisarzy, którzy pojawiają się przelotnie na liście TOP 30. Są to zazwyczaj autorzy bestsellerów, cieszących się ogromnym zainteresowaniem w pierwszym roku po wydaniu. W latach 2016-2018 obserwujemy wysoką pozycję Pauli Hawkings, autorki bestsellerowej „Dziewczyny w pociągu” i „Zapisanych w wodzie”. W 2016 r. w rankingu pojawiła się Helen Fielding, zapewne za sprawą ekranizacji trzeciej części przygód Bridget Jones. Z kolei w 2016 r. w połowie stawki uplasował się ks. Jan Kaczkowski z książką „Życie na pełnej petardzie”.
Rok 2020 przyniósł także kilka nowych nazwisk na liście, m.in. Wojciech Chmielarz, Guillaume Musso i Yuval Noah Harari. Jestem ciekawa, czy popularność autorów-debiutantów utrzyma się w kolejnych latach i jakie nowe odkrycia literackie jeszcze przed nami.
Cudze chwalimy i swoje znamy
Polacy sięgają zarówno po książki autorów z Polski, jak i z zagranicy. Cieszy mnie stopniowy wzrost zainteresowania polską literaturą w ostatnich kilku latach, na pewno za sprawą popularnej twórczości Olgi Tokarczuk, Remigiusza Mroza, Szczepana Twardocha czy Katarzyny Bondy. Ciężko jednak przewidzieć, czy trend utrzyma się w kolejnych latach.
Zbrodnie i zagadki wysoko w rankingu
Kryminał i sensacja to gatunek literacki wybierany chętnie przez czytelników w każdym wieku i każdej płci. Pisarze tego nurtu (zaznaczeni na niebiesko na poniższym wykresie) stanowili 30% najpoczytniejszych pisarzy w 2020 r., na czele z Remigiuszem Mrozem.
Nieśmiertelna klasyka i nowoczesna literatura ambitna
Okazuje się, że pisarze poznani w latach szkolnych często towarzyszą Polakom w dorosłym życiu czytelniczym. Świadczą o tym wysokie pozycje w rankingu Henryka Sienkiewicza, Adama Mickiewicza i Bolesława Prusa. Ciekawi mnie jednak, czy autorzy Ci faktycznie są czytani przez tak wielu Polaków, czy po prostu te nazwiska jako pierwsze przychodzą respondentom na myśl o literaturze (gdy np. nie mogą sobie przypomnieć, czyją książkę w ostatnim roku przeczytali).
Polacy sięgają jednak również po ambitną literaturę współczesną, taką jak twórczość Olgi Tokarczuk i Szczepana Twardocha.
Jeden na czterech ulubionych autorów Polaków w 2020 r. to twórca klasyki lub literatury pięknej. Przedstawicieli tego nurtu zaznaczyłam na pomarańczowo na poniższym wykresie.
Chętnie czytamy o miłości i o… seksie
Powieści obyczajowe i romanse to zdecydowanie częstsze wybory kobiet (sięga po nie 30% czytających kobiet i jedynie 3% czytających mężczyzn).
Ogromna popularność tytułów erotycznych autorstwa E.L. James („50 twarzy Greya”) i Blanki Lipińskiej („365 dni”) świadczy już nie o przelotnej modzie, ale o ugruntowanej pozycji tego gatunku wśród polskich czytelniczek.
Ja i ranking najpoczytniejszych autorów
Spośród 69 autorów, którzy znaleźli się w zestawieniach ulubionych pisarzy Polaków od 2014 r., poznałam dotychczas twórczość 48% z nich. Najwyżej cenię literaturę popularnonaukową Yuvala Noah Harari, a najlepiej wspominam kryminały Agathy Christie. Ich pomysłowość zadziwia mnie już od ponad 15 lat.
Nie wszystkie zaległości zamierzam nadrabiać, ale w niedalekiej przyszłości chciałabym sięgnąć po książki Wojciecha Chmielarza, Jo Nesbo oraz Katarzyny Nosowskiej. Mam nadzieję, że pojawią się w moim książkowym podsumowaniu 2021 roku 🙂
Jak podoba Ci się przedstawienie danych o ulubionych pisarzach Polaków w formie interaktywnego rankingu? A może masz inny pomysł na efektywną i czytelną prezentację tych danych? Zostaw komentarz lub napisz do mnie: klaudia.stano@jezykdanych.pl.
Wszystkie wizualizacje przygotowałam w programie Tableau. Wskazówki dotyczące tworzenia wykresu rankingowego zaczerpnęłam z bloga Sir Viz A Lot. Myślę, że wykresy rankingowe są ciekawym sposobem prezentacji danych, szczególnie w wersji interaktywnej. W statycznych wizualizacjach lepiej by się sprawdziła mniejsza ilość danych (np. 10 pierwszych miejsc z rankingu).
