Od końca marca 2022 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki publikuje szczegółowe dane o liczbie uczniów z Ukrainy według powiatów i typów szkół. W tym wpisie pokażę, co wynika z tych danych i jak w kwietniu 2022 wygląda sytuacja w polskich szkołach w ujęciu ilościowym.
Jeśli temat uczniów z Ukrainy Cię interesuje, zajrzyj do raportu Centrum Edukacji Obywatelskiej pełnego ciekawych danych i wykresów (stan na kwiecień 2024 r.): „Uczniowie z Ukrainy z doświadczeniem uchodźstwa w polskim systemie edukacji”
1. Ilu uczniów z Ukrainy uczy się w polskich szkołach?
W Polsce uczy się już niemal 180 tys. uczniów-uchodźców z Ukrainy i ta liczba rośnie z tygodnia na tydzień.
2. W których regionach Polski uczy się najwięcej uczniów z Ukrainy?
W Polsce nie ma ani jednego powiatu, w którym nie pojawili się uczniowie z Ukrainy (a wszystkich powiatów i miast na prawach powiatu mamy 380).
Minimalna liczba przyjętych uczniów to 16, a maksymalna – w Warszawie – to ponad 15 tys.
Najedź myszką na interaktywną mapę, aby zobaczyć dane dla wybranego regionu. Ciemnym kolorem granatowym oznaczyłam powiaty, w których od początku wojny naukę rozpoczęło minimum 2 tys. nowych uczniów z Ukrainy.
Nie jest zaskoczeniem, że najwięcej dzieci i młodzieży przyjęto do szkół w największych polskich miastach. Warto jednak przeanalizować, jak te liczby mają się do całkowitej populacji uczniów w danym regionie.
W poniższej tabeli zestawiłam liczbę nowo przyjętych uczniów z Ukrainy z całkowitą liczbą uczniów w danym powiecie w roku szkolnym 2020/21 (źródło). Pod tym kątem najbardziej „obciążonymi” regionami są powiaty: karkonoski, m. Świnoujście i warszawski zachodni.
Aby sprawdzić wartości dla wybranego regionu, wyszukaj nazwę powiatu w tabeli. Możesz również posortować dane po wybranej kolumnie klikając na nagłówek.
Gdy przeanalizujemy te same dane na poziomie wojewódzkim, najwięcej uczniów w ujęciu procentowym przybyło na Dolnym Śląsku.
3. Do jakich placówek oświatowych trafiają najczęściej dzieci i młodzież z Ukrainy?
Szkoły podstawowe w Polsce, które odpowiadają za edukację połowy wszystkich uczniów w systemie oświaty (dane za rok szkolny 2020/21), od 24.02 do 11.04 przyjęły aż 74% uczniów-uchodźców z Ukrainy włączonych do polskiego systemu edukacji.
4. Uczniowie z Ukrainy w Polsce – zwykłe klasy czy oddziały przygotowawcze?
W skali Polski tylko 22% uczniów z Ukrainy trafiło do tzw. oddziałów przygotowawczych, tworzonych w szczególności dla tych młodych ludzi, którzy nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie niewystarczającym do nauki. Są to klasy, w których zajęcia mają charakter integracyjny i przygotowują do dalszej nauki w polskiej szkole. Oddziały przygotowawcze nie występują w przedszkolach, więc nie wzięłam ich pod uwagę w obliczeniach.
Najwyszy odsetek uczniów uczęszcza do oddziałów przygotowawczych w szkołach ponadpodstawowych, szczególnie w liceach.
Tu również występują znaczące różnice pomiędzy województwami. W woj. podkarpackim do oddziałów przygotowawczych uczęszcza 11% uczniów, w lubuskiem – aż 43%.
5. Ilu uczniów z Ukrainy dołącza średnio do jednej klasy?
W klasach, w których pojawiły się dzieci i młodzież z Ukrainy, przyjęto średnio dwóch nowych uczniów. Najmniej nowych uczniów na klasę przypada w województwach podkarpackim, podlaskim i warmińsko-mazurskim (przeciętnie 1,7-1,8 uczniów), a najwięcej – w woj. mazowieckim i dolnośląskim (2,2-2,3 uczniów).
Komentarz na koniec
Jak wiesz, lubię patrzeć na dane i wyciągać z nich wnioski. Oddają one na dużym poziomie ogólności naszą nową, edukacyjną rzeczywistość. Tworząc ten wpis czułam jednak, jak wielu informacji nie zawarłam i jak wiele mi umknęło. Za każdą z przedstawionych liczb kryją się skomplikowane ludzkie historie. Zagregowane wartości, procenty i mapy upraszczają rzeczywistość, która w tym przypadku jest ogromnie złożona.
Dlatego chętnie sięgam do artykułów prasowych, które pokazują, co dzieje się w konkretnych szkołach i regionach. Oddają głos ludziom, uzupełniając je o liczby. Ostatnio najczęściej zaglądam do sekcji edukacyjnej w OKO.press i Rzeczpospolitej.
Nie wszystko jeszcze wiemy. Ciekawe jest na przykład to, ilu uczniów z Ukrainy, którzy obecnie mieszkają w Polsce, kontynuuje naukę zdalnie w ukraińskim systemie oświaty.
My również działamy
Fundacja, w której pracuję, Katalyst Education, także działa na rzecz ułatwienia młodzieży z Ukrainy nauki w polskich szkołach. Do dzisiaj opublikowaliśmy ukraińskie napisy do ponad 250 wideolekcji Pi-stacji z matematyki, chemii, fizyki i biologii, zgodnych z polską podstawą programową. Niebawem już wszystkie materiały będą dostępne w języku ukraińskim.
Wszystkie wykresy i mapy pokazane w tym wpisie stworzyłam w bezpłatnym programie Datawrapper. Jeśli chcesz poznać tę darmową i intuicyjną alternatywę dla wykresów w Excelu, zacznij od tutorialu.
Wpis powstał w ramach projektu #52wykresy2022, o którym więcej przeczytasz tutaj.
